Je kunt al op een heel simpele manier gebruikmaken van het Milton Model door slechts twee elementen te koppelen.
Namelijk: ongespecificeerde werkwoorden en nominalisaties.
Voorbeeld: Voel de groei van vertrouwen.
In bovenstaand voorbeeld is voel het ongespecificeerd werkwoord.
Groei en vertrouwen zijn nominalisaties.
Wil je het nog altijd simpel houden en toch nog wat meer toevoegen? Speel dan met de volgende woorden. Maak een vrije woordenbrij en laat het vloeiend stromen. Probeer dit bijvoorbeeld eens uit met ‘ontspanning’.
Bijvoorbeeld:
Wat je zegt is misschien wel duidelijk en specifiek, maar je zegt niet waar je het vandaan hebt. De bron ontbreekt volledig. Het onderwerp / de referentie wordt namelijk uit de zin gelaten, bijvoorbeeld degene die het vertelt.
De referentie (bijvoorbeeld onderwerp, persoon of bron) is er wel, maar het is niet gespecificeerd. De specificaties zijn dus weggelaten.
Voorbeelden van beide patronen:
In de praktijk kan dit patroon precies hetzelfde zijn als het vorige patroon (lack of referential index). Toch is het anders omdat het ongeveer dezelfde functie vervult als nominalisaties. Unspecified nouns zijn namelijk – net als nominalisaties – vage zelfstandig naamwoorden. Alleen waren nominalisaties ooit werkwoorden.
Mensen, zij/hen, plaats, het, omgeving, cultuur, bepaalde situatie, dingen… Deze zelfstandig naamwoorden zijn erg vaag en totaal niet specifiek. Daarom zijn ze uitstekend te gebruiken ter ondersteuning van het Milton Model, bijvoorbeeld bij ’embedded commando’s’, waarover je verderop meer leert.
We hebben allemaal potentieel in ons zitten waar we niet bewust van zijn, en ik weet niet hoe dat zich in jou zal gaan uitdrukken.
Een vraag die je achter een statement plaatst met de bedoeling om de weerstand weg te nemen en de andere persoon juist in te laten stemmen.
Mensen willen het automatisch graag ook oneens zijn met andere mensen. Daarom kun je ook negatieve verwoordingen gebruiken: of niet soms?
Met deze woorden stel je iemand gerust dat wat er aan het gebeuren is, goed is. Dit kun je bijvoorbeeld tijdens een oefening gebruiken. Bij alles wat tijdens een oefening de goede kant op gaat, zeg je iets zoals:
Dit houdt in dat je iets zegt wat in strijd is met de natuurwet. Het gaat erom dat je dingen en wezens menselijke kwaliteiten geeft die ze per definitie niet kunnen vertonen. Bomen kunnen zich niet verdrietig voelen en mannen kunnen niet zwanger worden. Stenen zijn eigenlijk geen huisdieren.
De onbewuste geest van de toehoorder moet dan een manier vinden om logica te vinden in verklaringen als deze, dus het onderbewuste kan de verklaring op zichzelf toepassen. “Bomen kunnen zich niet verdrietig voelen, dus dit moet betrekking hebben op mij.” “De man kan niet zwanger zijn, dus het moet een metafoor zijn.”
Bij het maken van metaforen gebruiken we vaak dit patroon. Het is een krachtige manier om trance te veroorzaken – we kunnen hierdoor geen gebruik meer maken van logica en normale bewuste processen, dus het onbewuste moet ermee omgaan. Het onbewuste weet dat je het niet echt over vlinders hebt, maar over iets dat met het probleem te maken heeft.
Milton Erickson gebruikte dit patroon ooit bij een terminale kankerpatiënt. “Een tomatenplant kan zich goed voelen, Joe…”.
Wanneer je iemand iets laat herinneren laat je hem de bijbehorende gevoelens ter plekke opnieuw beleven.
“Waarom neem je er niet nog twee?” In plaats van: “Wil je er nog twee nemen?”
Het verschil zit hem erin dat het ene een open vraag is en het andere een ja/nee vraag is.
Vooronderstelling, social proof en een open vraag in één
Waarom is het zo dat sommige mensen het inzien, en de meesten niet?
Waarom is het zo dat sommige mensen, mensen die heel intelligent en slim zijn, het inzien en de meesten niet?
Het is heel geruststellend voor mensen om dit te horen, terwijl je helemaal niks extra doet dan wanneer je deze zin niet had gezegd. Je hebt het gewoon over dingen die je sowieso al ging doen.
Als dát niet x verbetert, zal niks dat doen.
Proberen impliceert dat je iets gaat proberen, maar dat je het dus niet feitelijk doet. Op dezelfde manier waarop ‘proberen’ niet hetzelfde is als ‘doen’, is ‘zoeken’ niet hetzelfde als ‘vinden.’ Bovendien zet je er dan meer druk achter dan wanneer je iets niet probeert maar gewoon doet.
Als iemand je onaangekondigd een honkbal toewerpt, zal je het gewoon vangen omdat je onderbewuste zijn werk gewoon doet. Er is een grote kans dat het misgaat als de gooier het constant uitstelt en als hij zegt: “Deze moet je per se vangen, het is heel belangrijk! Je moet echt je best doen en het goed proberen!’
Hier een aantal voorbeelden hoe je alsnog het thema ‘proberen’ op een effectieve manier kunt inzetten:
Gedachten lezen bestaat zeker! Je kunt het namelijk op positieve en beperkende manieren gebruiken.
De techniek ‘gedachten lezen’ zorgt ervoor dat gedachten, verlangens en gevoelens tot de ontvanger doordringen. Het lijkt alsof je als een feit weet wat de ander denkt. Het is een vrij overduidelijke manier, maar de ontvanger wordt er vrij sterk door beïnvloed, zelfs als je het erg overdreven bij wijze van grap doet.
Voorbeelden:
Mind reads zijn erg krachtig voor bemoediging, maar ze werken potentieel ook beperkend (gevaarlijk). Het komt veel te vaak voor dat we iets moois aan ons voorbij laten gaan door van te voren onszelf al af te wijzen door een beperkende mind read (Engels woord voor gedachtenlezen) te doen.
We lezen de gedachten van anderen en doen vervolgens niks. Er is niks mis met mind read en we gebruiken ze te vaak op een zelf-saboterende manier in plaats van een bronvolle manier.
NLP geeft hier begrip over: waarom lezen we gedachten vaak op een zelf-saboterende manier en hoe kunnen we dit positief inzetten?
Truismen (eeuwige waarheden) zijn erg handig in je coaching. Gebruik uitspraken waar iedereen het over eens kan zijn, en dan kun je er een conclusie aan hangen.
Spreekwoorden zijn bijvoorbeeld uitspraken waar iedereen geneigd is om mee in te stemmen. Andere truisms zijn uitspraken die gewoon waar zijn.
Johan Cruijff’s uitspraken zaten vol met truismen:
Uitspraken over verschillen in iemands handen spelen bijvoorbeeld in op de waarheid dat het 2 verschillende handen zijn, en daarom natuurlijk anders aanvoelen, terwijl de cliënt daar niet aan zal denken.
‘De meeste mensen ervaren hun ene hand als warmer dan de andere.’
‘Zet je handen op schoot. Ik wil dat je je handen echt voelt. Merk dat een hand anders voelt, of niet, het voelt anders hè? Dat klopt.’ (Logisch. Het is namelijk een andere hand: links en rechts! Maar dat zeggen we niet. Hetzelfde geldt voor andere lichaamsdelen.)
Er wordt een vergelijking gemaakt maar de verhoudingen zijn niet duidelijk. Deze uitspraken zijn ook taaltechnisch waar, dus zou je ze ook als truismen kunnen zien.
Wat zijn modale werkwoorden? Modale werkwoorden zijn de woorden ‘kunnen‘ en ‘moeten‘. Er zijn dus twee verschillende soorten modale werkwoorden.
Regeltjes: Het moet zo gedaan worden. Het is vereist dat…
Mogelijkheden: Je kunt die groei toestaan plaats te laten vinden in je leven. Het is mogelijk…
Zoals je in bovenstaande twee voorbeelden ziet, zijn er twee soorten modale operatoren. De eerste was een modale operator van noodzaak en de tweede was een modale operator van mogelijkheid
Modale werkwoorden type 2: modale werkwoorden van mogelijkheid
Tip: Pas op met ‘moeten’… Vervang het door ‘mogen’ of ‘willen’!
Stap één is daar bewust van worden en stap twee is het woord ”moeten” vervangen door ‘willen’ of ‘mogen’. Test het maar eens uit. “Ik moet die nieuwsbrief nog afmaken” is heel anders dan ”Ik wil die nieuwsbrief nog graag afmaken”.
Een harde stem wordt direct verzacht als je andere woorden gebruikt
Wist je dat je woordkeus een gigantische invloed heeft op de hardheid of zachtheid van je stem? Met de tips uit dit onderdeel kun je direct je stem verzachten doordat je zachtere woorden gebruikt. Je zal merken dat je stemvolume ook automatisch zachter zal worden.
Je kunt ook de vraag zelf in een statement veranderen, om een letterlijke vraag te voorkomen: “Dat klinkt als een moeilijke situatie. Vertel me hoe het allemaal gebeurd is.”
Nog zachter: “Ik vraag me af wat dat betekent.”
“Ik ben nieuwsgierig, wat is er allemaal gebeurd?”
“Ik vraag me af, wat is er allemaal gebeurd?”
In plaats van ‘waarom’, kun je zeggen: “Wat inspireerde je om… te doen?”
“Zou je…”
Het woordje ‘voorstellen’ (het what if-kader) in combinatie met “Zou je…”: Zou je je kunnen voorstellen dat…
De cliënt zal het niet gaan weerstaan want het is niet belangrijk. Wat voor gevoel zou jij krijgen als je van iemand hoort: “We moeten praten, er is iets heel belangrijks dat we moeten bespreken.” Of: “We moeten praten.” Dan krijg je waarschijnlijk een zwaar gevoel en kijk je ertegen op. Zeg daarom van te voren dat het niet belangrijk is.
Met bovenstaande voorbeelden voeg je er ook een taalverzachter en omgekeerde psychologie aan toe.
Deze dubbele binding is bijvoorbeeld handig wanneer je cliënt in trance moet raken: “In beide gevallen heb je gelijk. Of je nu denkt dat je het niet kan, of misschien denk je dat je wel kan, in beide gevallen heb je gelijk.”
De wondervraag is een vraag die je stelt waarbij je jezelf of iemand anders aanmoedigt om te ‘doen alsof’. Hierdoor word je sneller geïnspireerd om oplossingen te vinden en te gebruiken.
Als je maar goed genoeg bent in doen alsof je iets kunt, kun je meester worden van iedere vaardigheid.– Milton Erickson
De wondervraag stel je door te beginnen met: ‘Wat als…’ of ‘Doe alsof…’
NLPro-Groep Kennisbank