Haar typologie is zeer bruikbaar bij training/coaching aangezien je bewust vijf communicatiestijlen, ook wel coachstijlen genoemd, kunt inzetten. Zij ontdekte deze universele communicatiepatronen tussen mensen wanneer er sprake is van spanning of stress. Mensen laten deze stresspatronen zien als er tegelijkertijd het gevoel van eigenwaarde in het geding komt. Hierdoor functioneer je niet meer als geheel. Bepaalde delen van jezelf laat je niet meer zien, terwijl andere delen de overhand krijgen tijdens het communicatieproces. Tijdens een coachproces kun je bewust deze coachstijlen inzetten om je cliënt te prikkelen. Wissel de stijlen gepast af en let op je zintuigelijk scherpzinnigheid en rapport. De stijlen onderscheiden zich in woordgebruik, lichaamshouding en tonaliteit.
Dit is de karikatuur van de dienstbaarheid.
De verzoener is sterk op de ander gericht met als doel boosheid te voorkomen. Hij/zij cijfert zichzelf weg en vergeet de context waarin de communicatie plaatsvindt. Zijn/haar woordgebruik is instemmend: "Alles wat jij wil is goed, Ik ben hier om het jou naar de zin te maken". De verzoener gebruikt veel woorden als: als..., alleen maar..., gewoon... Zijn/haar lichaamshouding is verzoenend, hulpeloos.
De stem klinkt huilerig en geknepen, want het lichaam is zo neergebogen, dat hij/zij niet genoeg lucht krijgt voor een volle stem.
Van binnen voelt hij/zij: "Ik voel me een nul, zonder haar ben ik dood, ik ben waardeloos". En "Ik heb maagpijn."
Dit is de karikatuur van de macht.
De beschuldiger is sterk op zichzelf gericht. Hij/zij beschuldigt en uit verwijten met als doel om zich waar te maken. Als de ander toegeeft of terug wijkt, dan telt hij/zij pas mee.
Hij/zij ontkent de ander en negeert de context waarin de communicatie plaatsvindt. Zijn/haar woordgebruik is generaliserend: Elke zin bevat woorden als: alle, iedere, elke, altijd, nooit, etc.
Hij/zij gebruikt veel negatieve vragen:” Waarom ga je niet?”, “Waarom kun je niet?”, etc. en koppelt interne gevoelens aan externe oorzaken: "Het is jouw schuld dat ik hoofdpijn heb".
Zijn/haar lichaamshouding is beschuldigend, uit de hoogte ("Ik ben de baas hier"). Hij/zij heeft gespannen nekspieren, uitpuilende ogen, opengesperde neusgaten en een rood hoofd. Zijn/haar stem klinkt hard, gespannen, schel en luid. Van binnen voelt hij/zij, dat niemand om hem/haar geeft. "Als ik niet blijf schreeuwen, doet niemand iets voor mij". "Mijn lichaam voelt gespannen aan".
Dit is de karikatuur van het intellect, de rede.
De computer is uitsluitend gericht op de context waarbinnen de communicatie plaats vindt, met als doel niet de schuld te kunnen krijgen van fouten.
Hij/zij elimineert zichzelf en de ander om daardoor veilig te zijn. Zijn/haar woordgebruik is uiterst redelijk en abstract. Hij/zij werkt het onderwerp van de zin (de handelende of ervarende persoon) weg, door de lijdende vorm te gebruiken: ("U stoort mij" wordt dan "U bent storend", "U wordt als storend ervaren" of: "Er heerst hier een storing".)
Hij/zij gebruikt veel ongespecificeerde zelfstandige naamwoorden (het, men, de mensen etc.) en abstracte woorden (nominalisaties) (ties, ing, heid, etc.). Zijn/haar lichaamshouding is rustig, kalm en beheerst, stijf en onbeweeglijk, gevoelens en emoties mogen niet worden getoond. Zijn/haar stem klinkt doods, vlak, eentonig. Van binnen voelt hij/zij niets. Hij/zij weet dat hij/zij de mensen moet laten weten hoe intelligent hij/zij is, want logica en goede ideeën zijn het enige dat telt! Daaronder voelt hij/zij zich kwetsbaar. Zijn/haar lichaam voelt uitgedroogd en koel aan (ook zijn handdruk).
Dit is de karikatuur van de spontaniteit.
Het is een snelle afwisseling van de eerste drie categorieën. De afleider is uitsluitend gericht op dat wat niet aan de orde is, met als doel aandacht te krijgen door opvallend gedrag, en daarmee de spanning te verlagen. Hij/zij probeert alles wat aan de orde is onder te sneeuwen, dus zowel alle betrokkenen als de context. Zijn/haar woordgebruik is irrelevant. Zijn/haar woorden zijn vaak ingangen voor iets heel anders: "Kijk eens!", "Zullen we?", "Wie wil er koffie?”, etc. Hij/zij geeft geen antwoord op vragen, dan door het stellen van tegenvragen over een geheel ander onderwerp. Zijn/haar lichaamshouding is hoekig en onrustig. Alles beweegt. Hij/zij houdt zijn/haar knieën dicht bij elkaar en zijn/haar lichaam, handen en armen maken ongecoördineerde, asymmetrische bewegingen. Hij/zij kan soms plotseling iets willekeurigs gaan doen, zoals vliegen vangen etc. Zijn/haar stem klinkt vaak zangerig, gaat steeds in toonhoogte op en neer en is vaak niet in overeenstemming met de woorden die hij/zij gebruikt. Van binnen voelt hij/zij een diepe eenzaamheid en doelloosheid. "Niemand geeft om mij. Er is hier geen plaats voor mij". "Mijn lichaam voelt uit evenwicht".
De Leveler (neutrale getuige) spreekt met gelijkmatige bewegingen op een rustige, maar tevens flexibele wijze. Hij/zij heeft gevoel van eigenwaarde, komt geloofwaardig over en straalt vertrouwen uit. Hij/zij is congruent, integer en in rapport met de ander(en). Kan zich verontschuldigen zonder zichzelf onderuit te halen. Kan een grap maken en spanning verlichten zonder zichzelf te verliezen. Staat op twee benen en gebruikt beide handen tijdens uitleg wat de congruentie vergroot. De leveler-rol brengt ons in de neutrale staat van observatie. Vanuit deze neutrale positie kunnen we ervoor kiezen om in het belang van de cliënt een Satir-type te kiezen.
Wanneer iemand onder spanning (stress) staat gaat hij delen van zichzelf beschermen (verstoppen). In de communicatie merk je dat doordat deze niet meer compleet is. Afhankelijk van de persoonlijkheid laten mensen dan zichzelf, de ander of de context weg. Maak je een karikatuur van de overblijvende delen, dan kun je vier communicatiestijlen herkennen. Wanneer we boos worden (Beschuldiger), dan overkomt ons dat. We worden getriggerd en komen uit onze comfortzone. Wanneer we bewust de ‘Beschuldiger’ als rol kiezen, dan zijn we niet echt boos.
Wij gebruiken deze typen allemaal, bewust of onbewust. Kinderen zijn vaak een meester in het spelen met rollen om iets gedaan te krijgen bij hun ouders. Volwassenen zitten veelal vast in een of twee rollen, datgene wat we meestal doen. Door ons bewust te worden van de typen die we onbewust hanteren kunnen we ervoor kiezen om onze rol te veranderen (patroon doorbreken) en een rol kiezen wanneer het functioneel is om die hanteren.
NLPro-Training Kennisbank